بیماری شغلی چیست؟

بیماری هایی که به علت مواجهه با عوامل فیزیکی، شیمیایی، ارگونومیک ، بیولوژیکی در محیط کار به وجود می آیند. به عبارت دیگر، بیماری های ناشی از کار به علت اشتغال به یک کار و تحت شرایط موجود در آن به وجود می آیند و رابطه اتیولوژیک خاص محیط کار با بیماری کاملا مشخص است.

بيماري هاي شغلي هنگامي مي تواند رخ دهد كه اقدامات پيشگيري و كنترل در محل كار با شكست مواجه شود. در حالي كه بیماری های ناشي از خطرات شغلي سنتي هنوز هم گسترده است، بيماري هاي شغلي جديد نیز در حال افزايش هستند. شغل هايي كه باعث بيماري هاي جدي شغلي مي شوند، نشان دهنده نقص كار شايسته و مناسب و در نتيجه غير قابل قبول هستند.

بيماري هاي شغلي و حرفه اي، سبب درد، رنج و زيان هاي بزرگ به كارگران، كسب و كارها، صندوق هاي تأمين اجتماعي و بطور كلي جوامع مي شوند. بر اساس برآوردهاي سازمان بين المللي كار، بيماري هاي ناشي از كار كارگران، شش برابر بيشتر از حوادث مربوط به كار سبب مرگ آنان مي شود. علاوه بر ايجاد درد و رنج بشري بي اندازه براي قربانيان و خانواده هاي آنان، اين چنين بيماري هايي مستلزم زيان هاي اقتصادي عمده براي شركت ها و جوامع به صورت كلي؛ همانند بهره وري از دست رفته و كاهش ظرفيت كاري مي شوند. در سطح جهاني، سازمان بين المللي كار تخمين زده است كه حدود 4 درصد از توليد ناخالص داخلي جهان، با توجه به حوادث و بيماري هاي مربوط به كار در هزينه هاي مستقيم و غير مستقيم از دست داده شده است.
بنابراين شناخت موثر و پيشگيري از بيماري هاي شغلي براي برنامه هاي ملي ايمني شغلي و بهداشتي ضروري و براي انجام كار به نحو شايسته يك واقعيت هستند.

بیماری شغلی و انواع آن

انواع بيماري های شغلی

• بيماري هاي ناشي از کار

بیماری هايي هستند که بعلت مواجهه با عوامل زيان آور در محيط کار به وجود مي آيند. اين عوامل براي ايجاد بيماري ضروري هستند و رابطه اتيولوژيك خاص محيط کار با بيماري کاملاً مشخص است .
بیماری ناشی از کار وضع غیر عادی جسمی یا روحی است که انجام خدمات درمانی را ایجاب می کند یا موجب عدم توانایی موقت اشتغال به کار می شود یا اینکه موجب هر دو در آن واحد می گردد . لذا بیماری ناشی از کار عوارضی است که به مرور زمان به تاثیر از آلاینده های محیط کار در فرد ایجاد می شود. مرجع رسیدگی به آن کمیسیون های پزشکی یا شورای پزشکی می باشد.

• بيماري هاي مرتبط با کار

منشاء بيماري هاي مرتبط با کار چند عاملي است و عبارت از بيماري هايي هستند که ممكن است بطور نسبي تحت تاثير شرايط زيان آور محيط کار بوجود آيند.
بيماري هاي مرتبط با کار معمولاً در افراد جامعه ديده مي شود و مشخصات فردي، عوامل محيطي، فرهنگي و اجتماعي بعنوان عامل خطر در اين بيماري ها نقش دارند. بيماري هايي مانند افزايش فشار خون، بيماري هاي عروق کرونر، بيماري هاي سايكوسوماتيك، اختلالات اسكلتي – عضلاني و بيماري هاي تنفسي غير اختصاصي مزمن مثل برونشيت از جمله بيماري هاي مرتبط با کار هستند.

• بيماري هاي عمومي

اين دسته از بيماري ها شامل بيماري هاي شايع در جامعه مي باشند که افراد بدون تماس با عوامل زيان آور محيط کار نيز مي توانند به آن مبتلا شوند .سرما خوردگي، ديابت و آپانديسيت نمونه اي از اين بيماري ها هستند .
نكته مهم اين است که در صورت کشف اين بيماري ها در معاينات شاغلين، پزشك طب کار بايد نسبت به درمان آنها اقدام کند و يا بيمار را به متخصص مربوطه ارجاع دهد.

آيا بيماری های شغلی قابل درمان است؟

بسياري از اينگونه بيماري ها غير قابل درمان ولي قابل پيشگيري هستند. مانند كري شغلي، سيليكوزيس و …

مهم ترين راه هاي پیشگیری از بيماري هاي شغلي عبارت اند از:

• شناخت و كنترل عوامل ايجاد كننده بيماري در محيط كار.
• به كار گماردن كارگر متناسب با نوع كار.
• بررسي سلامت كارگر به صورت انجام معاينات قبل از استخدام و دوره اي و معاينات اختصاصي حتي براي مديران.

بررسی سلامت کارگر

اين بررسي به شكل معاينات قبل از استخدام، معاينات دوره اي و معاينات اختصاصي انجام مي گيرد. نكته مهم آن است كه اين معاينات فقط بايد توسط پزشك متخصص طب كار يا پزشك دوره ديده طب كار انجام گيرد.

1. معاينات بدو استخدام

این دسته از معاينات که به معاینات بدو استخدام معروف می باشند، قبل از اشتغال كارگر بايد انجام پذيرد. در واقع وضعيت سلامتي كارگر و توانایي هاي وي براي كار مورد نظر توسط پزشك طب كار مورد بررسي قرار مي گيرد كه آيا كارگر از نظر جسمي و روحي براي شغل مورد نظر مناسب است يا خير؟

مهمترين اهداف معاينات قبل از استخدام عبارتند اند:

• تعیین حدود سلامتي متقاضي و قابليت وي براي كار مورد نظر
• كشف بيماري هاي مسري كارگر و جلوگريي از انتشار آن
• تشخيص زود رس بيماري ها و درمان آنها
• تعيين عوارض و بيماري هاي قبلي متقاضي و ثبت در پرونده تا بعداً به حساب بيماري هاي ناشي از كار محسوب نگردد.
• حفاظت صنعت و سرمايه انساني

2. معاينات دوره ای

كارگران بايد هر شش ماه يا سالي يك بار تحت معاينات دوره اي قرار گيرند. نكات مهم در انجام اين گونه معاينات عبارتند از:

• تشخيص زودرس بيماري ها و عوارض ناشي از كار
• توصيه براي تغيير شغل يا محدود كردن كار افراد بيمار
• تعيين اثر محيط كار بر سلامت كارگران
• ارزيابي روش هاي كنترل و پيشگري
• جلوگيري از انتقال و انتشار بيماري هاي واگيردار

3. معاينات اختصاصی

منظور معايناتي است كه به صورت معمول و با نظم خاصي انجام نمي پذيرد بلكه در صورت نياز اين گونه معاينات انجام مي شود. مثل:

• معاينات اختصاصي كارگران مشاغل سخت و زيان آور
• معاینات پزشكي جوانان و زنان و …
• معاينات در موقع تغيير شغل
• معاينه در موقع برگشت مجدد به كار پس از بيماري و حادثه

همواره به ياد داشته باشيم كه:
بسياري از بيماري هاي ناشي از كار غير قابل درمان اما قابل پيشگيري هستند.
با حفظ سلامت محيط كار و توصیه های پزشکی مرکز تخصصی طب کار برزویه مي توان سلامتي كارگران را تأمين كرد.
معاينات دوره ای كارگران بايد به طور مرتب و توسط پزشك متخصص و يا دوره ديده طب كار صورت پذيرد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با مرکز طب کار برزویه در تماس باشید.

۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲