سوء مصرف از مواد مخدر در فرد

سوء‌ مصرف هر ماده‌ای باعث تغییر حالت در فرد می‌شود. ملاک برای تشخیص این که ماده‌ای مورد سوء‌ مصرف قرار گرفته یا نه، به میزان مصرف نیست، بلکه میزان اثری است که این سوء مصرف روی فرد و زندگی اجتماعی او باقی می‌گذارد. نیاز به مصرف مواد روان‌گردان گوناگونی که فرد به آن وابسته است را نمی‌توان ساده‌انگارانه، نادیده گرفت. گاهی و در مورد برخی از مواد اعتیاد آور مانند: هروئین، آمفتامین و غیره، شدت این نیاز به حدی است که نه تنها فرد ممکن است مرتکب انواع جرایم شود، بلکه جانش نیز در خطر قرار می‌گیرد.

تعریف سوء استفاده از مواد بر اساس مقدار و میزان ماده مصرف شده مشکل است. باید توجه کرد، که فرد به واسطه مصرف این ماده چقدر در زندگی دچار مشکل شده است. چنانچه به واسطه استفاده از این مواد اختلالی در تحصیل، شغل یا ارتباطات بین‌فردی به‌وجود آید، آنگاه فرد دچار سوء مصرف مواد شده است. بنابراین سوء استفاده از مواد الگوی غیر انطباقی مصرف مواد است که موجب ناراحتی یا تخریب قابل ملاحظه بالینی شده و با یک یا چند علامت از علایم زیر تظاهر می‌کند:

۱) مصرف مکرر مواد که منجر به ناتوانی در برآوردن تعهدات مربوط به نقش فرد در محل کار، مدرسه یا خانه شود.

۲) مصرف مکرر مواد در موقعیت‌هایی که در آن‌ها مصرف ماده از نظر فیزیکی خطرناک است.

۳) مشکلات قانونی مکرر مربوط به مواد

۴) مصرف مداوم مواد با وجود مشکلات پایدار یا عود کننده اجتماعی یا بین‌فردی که ناشی از تأثیرات ماده بوده یا بر اثر آن تشدید شده‌اند.

بر اساس مصوبات سازمان قانون گذاری کنترل مواد آمریکا (CSA)، مواد اعتیاد آور اغلب به 5 دسته زیر تقسیم می‌شوند:

•  مخدرها (Narcotics)
  
•  کند کننده ها یا آرام بخش ها (Depressants)
  
•  محرک‌ها یا تحریک کننده‌ها (Stimulants)
  
•  توهم‌زاها (Hallucinogens)
  
•  آنابولیک استروییدها (Anabolic Steroids)

چرا کارفرمایان آزمایش اعتیاد را ضروری می دانند؟

سوء مصرف مواد مخدر و الکل می تواند منجر به مخاطرات ایمنی و بهداشتی زیادی شود و همچنین منجر به کاهش بهره وری و وجدان اخلاقی شود. همچنین می تواند باعث افزایش هزینه های بهداشت و درمان فرد و ناتوانی های کوتاه مدت شود.

دلایل عمده ای دیگری که کارفرمایان را وادار به انجام تست اعتیاد می کند شامل:

• جلوگیری از سوء مصرف مواد و الکل توسط کارکنان و خطرات ناشی از آن
• پیشگیری از استخدام افراد معتاد
• تشخیص سریع اعتیاد و ارجاع فرد برای درمان
• ایجاد محیط کار امن برای کارکنان
• تطابق با مواد قانونی

با این اوصاف کارفرما می تواند از استخدام افراد معتاد جلوگیری کند یا در صورت عدم ترک از ادامه کار آنها جلوگیری به عمل آورد.

تست اعتیاد چگونه انجام می شود و چقدر دقیق است؟

به طور کلی، کارفرمایان زمانی به انجام آزمایش اعتیاد روی می آورند که شغل مورد نظر حساس باشد و در صورتیکه که فرد معتاد به آن گماشته شود باعث آسیب خود و بقیه شود. با این حال بسیاری از کارفرمایان نیز این عمل را به منظور جلوگیری از گسترش اعتیاد در بین کارکنانشان انجام می دهند به خصوص که به رفتارآنها مشکوک باشند.

متاسفانه اعتیاد آسیب های زیادی برای فرد و جامعه دارد. از جمله اینکه فرد معتاد در صورتیکه به موقع و به مقدار کافی مواد یا دارو به بدنش نرسد ممکن است رفتارهایی مثل خماری و خواب آلودگی، پرخاش، خشونت، دزدی و غیره انجام دهد که به خصوص در صنعت و محل کار این رفتارها می تواند منجر به آسیب های زیادی شود.
باتوجه به مطالب فوق بسیاری از کارفرمایان پیش از استخدام و حتی به صورت دوره ای کارکنان خود را مورد آزمایشات اعتیاد بدو استخدام قرار می دهند. رایج ترین آزمایش ها، آزمایش ادرار است که می تواند (در محل کار، واحد سلامت، مطب دکتر) به درخواست کارفرما انجام شود. در این حالت از فرد داوطلب شغل و یا شاغل یک نمونه ادرار تهیه می شود. معمولاً باید در این کار احتیاطات لازم مثل علامت دار کردن ظرف آزمایش و قطع آب دستشویی به منظور جلوگیری از تعویض یا تغلب نمونه صورت گیرد بدون اینکه نیاز به مشاهده مستقیم وجود داشته باشد. بعد از انجام آزمایش بایستی نمونه ها به آزمایشگاه معتبر فرستاده شود.

دقت انجام آزمایش در آزمایشگاه های مورد تایید بسیار بالاست. به این صورت که در صورتیکه آزمایشی مثبت باشد مجدداً از بخش دیگری از نمونه به منظور تایید آزمایش تکرار صورت می گیرد. در صورت تایید آزمایش دوم پزشک با مشاهده آزمایشات نتیجه نهایی را به کارفرما به صورت خصوصی اعلام می کند. اگرچه برخی از بیماران که ممکن است به صورت روتین از برخی داروهای درمانی استفاده می کنند منجر به مثبت شدن آزمایششان شوند که این امر در نظر گرفته می شود.

چه کسی اجازه دسترسی به نتایج آزمایش اعتیاد را دارد؟

نتیجه آزمایش اعتیاد می تواند جزء اطلاعات بهداشتی محرمانه تلقی شود. در نتیجه محدودیت هایی در مورد انتشار آنها وجود دارد. در نتیجه چه پزشک و چه کارفرما بایستی در مورد محرمانگی این اطلاعات دقت کافی داشته باشند در غیر این صورت ممکن است منجر به مشکلاتی برای آنها شود.

آزمایش طب کار برای تشخیص و تایید اعتیاد

از آزمایش طب کار برای تشخیص اعتیاد و نوع آن در فرد نیز استفاده می شود. از دیگر مواردی که برای کارفرمایان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد، موضوع اعتیاد می باشد. اعتیاد نوعی بیماری روانی است که می تواند در عملکرد فرد تاثیر منفی بگذارد. کمتر کسی را می توان یافت که به دنبال استخدام افراد معتاد باشد. همچنین در برخی مشاغل مثل رانندگی، داشتن اعتیاد مانع از صدور گواهی نامه برای فرد می شود.

شما قبل از استخدام و همچنین در طول دوره کاری خود حداقل یک بار موظف به انجام آزمایش اعتیاد از طریق آزمایش طب کار می باشید. در این آزمایش از نمونه ادرار و خون برای تعیین اعتیاد و نوع آن استفاده می شود.

تاثیر داروهای آرام بخش در مثبت شدن آزمایش اعتیاد 

طی صحبت های کارشناس اعتیاد پزشکی قانونی در پاسخ به این سوال که آیا مصرف قرص های آرام بخش در تعیین تست اعتیاد تاثیر دارد؟

ایشان می گویند: برخلاف تصور عموم در مورد تاثیر مصرف داروهای ضد افسردگی و آرام بخش در تست اعتیاد تاثیری در جواب تست اعتیاد ندارد و منجر به مثبت شدن تست اعتیاد نمی شود البته با استفاده از کیت اختصاصی می‌توان مصرف قرص های آرام بخش و خواب آور را نیز بررسی کرد.

دیگر شاخص های خون و ادرار در صورت درخواست کارفرما

• BS  (قند خون)
• Hb  (هموگلوبین)
• HCT  (هماتوکریت)
• PLT  (شمارش پلاکت)
• PT  (زمان پروترومبین)
• PTT  (زمان پروترومبین نسبی)
• LDL   (لیپو پروتئین با دانیسته پائین -کلسترول بد)
• HDL  (لیپو پروتئین با دانسیته بالا – کلسترول خوب)
• MCHC(غلظت متوسط همو گلوبین)
• WBC (شمارش گلبول های سفید)
• RBC (شمارش گلبول های قرمز)
• HCV (حجم متوسط گلبول های قرمز)
• HCG  (تست حاملگی)
• PSA (آزمایش پروستات)
• U/C (کشت ادرار)

 آزمایش مدفوع شامل

۱-گایاک

۲-کشت مدفوع

سایر آزمایش ها

۱- آزمایش مایع مغزی نخاعی

۲-آزمایش خلط

۳-آزمایش کشت تراشه

جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره تماس مرکز طب کار برزویه در ارتباط باشید.

📞 ۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲