آسیب چشم در صنایع مختلف

چشم یکی از اندام های بسیار حساس بدن است. داشتن چشم سالم و بینایی خوب در محیط کار، با ارزش است. رعایت نکات بهداشتی و ایمنی در سلامت چشم بسیار اهمیت دارد. برای حفظ و بهداشت چشم در محیط کار بایستی آنها را از پیش آمدها و آسیب های ناشی از کار، عفونت و بیماری های چشمی که واگیردار هستند، در امان نگه داشت.

چشم نه تنها از بیرون در معرض تهاجم قرار دارد، بلکه از راه های داخلی (آسیب دیدن رگ ها، اعصاب، به ویژه ناشی از سموم) نیز هدف خطرهای گوناگون قرار می گیرد. حدود 6 تا 7 درصد پیش آمد های ناشی از کار را حوادث چشمی مانند:  کوفتگی، زخمی شدن، جسم خارجی، سوختگی ها، ضربه ها و غیره تشکیل می دهند.

عوامل خطرناک برای چشم

عوامل مهمی که می توانند سلامت چشم ها را در محیط کار به خطر بیاندازند، عبارتند از:

• اجسام خارجی در چشم

ذراتی که وارد چشم می شوند ممکن است حدقه چشم را سوراخ کرده و با آسیب به بافت های داخل چشم ایجاد عفونت کنند. جسم خارجی معمولا به دنبال چکش کاری، تراشکاری، استفاده از اسکنه و قلم درز خراب، سوهان کاری، ریخته گری، کار با سنگ های سمباده و … روی سفیده چشم یا قرنیه پایدار بماند و یا متحرک باشد. همچنین ممکن است پس از آسیب رساندن به چشم، دیواره چشم را سوراخ کرده و داخل کره چشم شود.

• زخم های چشم

تمام زخم های چشم خطرناک هستند، حتی یک خراش سطحی، می تواند موجب ایجاد زخم روی چشم، عفونت و حتی کوری شود. زخم قرنیه، یکی از فوریت های پزشکی است که ممکن است به علت خراش یا ضربه های جسم خارجی داخل چشم، عفونت های میکروبی و ویروسی و قارچی، یا نارسایی های حساسیت زا بروز نماید. بیشتر زخم های قرنیه در مراکز صنعتی هنگام انجام برخی از کارها، مانند چکش کاری قطعه ها و …. بر اثر ضربه، شکستن عینک، براده فلزها، خرده شیشه یا ذراتی که در چشم فرو می روند اتفاق می افتد.

• سوختگی های شیمیایی چشم

حدود 60 تا 70 درصد سوختگی های چشم منشاء شیمیایی دارند و در صنایع پیش می آیند. علل آسیب های ناشی از سوختگی متعدد است، مهم ترین آنها عبارتند از: حرارت، مواد شیمیایی، آفتاب، الکتریسیته و …

گاهی مواد شیمیایی مهمی ممکن است در صنعت در چشم پاشیده شوند و باعث بروز سوختگی شدید و حتی کوری شوند که عبارتند از: مواد قلیایی، اسیدهای صنعتی، حلال ها، روغن ها و تینرها، مواد پاک کننده و غیره.

• بیماری های عفونی

خیلی از بیمار ی های عفونتی چشم ها، در اثر میکروب های چرک زای معمولی بروز می کنند. میکروب ها ممکن است توسط انگشتان و یا دستمال های آلوده وارد چشم شوند، یا از دیگر قسمت های عفونی به چشم برسند. مجموعه گرما، رطوبت و میکروب های فرصت طلب شرایط را برای بروز عفونت مساعد می کنند. اگر بافت پوششی قرنیه آسیب ببیند، احتمال رشد میکروب، زیاد شده و موجب بروز آسیب عفونی می گردد؛ از این رو مراقبت از قرنیه، همیشه عامل پیشگیرنده از عفونت های چشمی است.

• بیماری آب مروارید شغلی

پژوهش ها نشان می دهد که در بین کارکنان مراکز صنعتی، بیماری آب مروارید به علت ضربه های وارده به چشم یا تابش حرارت زیاد (پرتوها)، در هنگام کار ایجاد می شود.

• ضربه های چشم

بیشتر ضربه های چشم در مراکز صنعتی، در نتیجه بروز حوادث، انفجار، چکش زدن بر روی فلزها و … اتفاق می افتند. ضربه های وارده به چشم می تواند موجب آسیب بافت های اطراف چشم، پارگی و دیگر آسیب ها شود، که بیشتر بی خطر و زودگذر است. ولی در مواردی باعث بروز آسیب های شدید چشمی می گردد که در برخی موارد غیر قابل جبران است.

• آسیب های چشمی ناشی از پرتوها

پرتوها می توانند موجب سوختگی های سطحی قرنیه و تورم آن شوند که با نشانه های درد شدید، قرمزی، ریزش اشک، خارش و حساس شدن به نور بروز می کند. کسانی که از حرارت برای بریدن و ذوب فلز ها استفاده می کنند، کارگرانی که در صنایع بلور و شیشه سازی کار می کنند و به طور مستقیم به شیشه مذاب و فلزهای گداخته نگاه می کنند، بیشتر در معرض خطرهای ناشی از پرتوها می باشند.

• آسیب های چشمی ناشی از جوشکاری

بی دقتی در استفاده از ماسک های ایمنی در حین جوشکاری ممکن است باعث شود که چشم های جوشکار در معرض درخشش و جرقه های جوشکاری قرار گیرد که برای چشم خطرناک هستند؛ در نتیجه فرد آسیب دیده دچار درد، خارش، سوزش، ریزش اشک، احساس جسم خارجی در چشم و حساس شدن به نور هنگام شب می شود.

• ناراحتی های چشم ناشی از نور کم در محیط کار

شرایط و کیفیت نامساعد محیط های کار، به ویژه از نظر نور می تواند موجب بروز آسیب های چشمی، مانند خستگی چشم، کاهش دید، عدم تطابق، خیرگی چشم و … شود.

• گرد و خاک و گازهای شیمیایی خطرناک

گرد و خاک، براده های فلز و گازهای شیمیایی خطرناک روی ملتحمه و قرنیه اثرات بدی دارند. این اثرات ناشی از استفاده نکردن از وسایل محافظ چشم در هنگام کارکردن با وسایل و دستگاه ها و نیز موقع تمیز کردن محیط کار یا در هنگام وزیدن باد در کارگاه های پرگرد و خاک و آلوده هستند.

راه های پیشگیری از بروز برخی از آسیب ها و بیماری های چشمی

• بسیاری از آسیب ها و بیماری های چشم، به ویژه در صنعت را می توان از طریق رعایت بهداشت چشم و توجه به نکات ایمنی پیشگیری کرد.
• با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی و استفاده از وسایل حفاظتی چشم، مانند عینک های مخصوص جوشکاری، و ماسک های حفاظتی که پرتوها، به ویژه اشعه مادون قرمز را به خود جذب می کند، می توان از بروز آسیب های ناشی از پرتوها در محیط کار جلوگیری نمود.
• لازم است برای پیشگیری از بروز سوختگی های شیمیایی، پیش از مصرف مایع های پاک کننده یا مواد شیمیایی قوی، توصیه های کارخانه سازنده را به دقت مطالعه نمود و موارد احتیاط را رعایت کرد.
• ضروری است کارکنان مراکز صنعتی آموزش های لازم ایمنی و بهداشتی در رابطه با روش درست کار با مواد شیمیایی خطرناک را فراگیرند و از هر خطری که در محیط کار در کمین آنان است، آگاه شوند.
• پیش از فشار دادن هرگونه اسپری، مطمئن شوید که قسمت خروجی مواد، به طرف شما نباشد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با مرکز طب کار برزویه در تماس باشید.

۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲