آسیب چشم در صنایع مختلف

چشم یكی از اندام های بسیار حساس بدن است. داشتن چشم سالم و بینایی خوب در محیط كار، با ارزش است. رعایت نكات بهداشتی و ایمنی در سلامت چشم بسیار اهمیت دارد. برای حفظ و بهداشت چشم در محیط كار بایستی آنها را از پیش آمدها و آسیب های ناشی از كار، عفونت و بیماری های چشمی كه واگیردار هستند، در امان نگه داشت.

چشم نه تنها از بیرون در معرض تهاجم قرار دارد، بلكه از راه های داخلی (آسیب دیدن رگ ها، اعصاب، به ویژه ناشی از سموم) نیز هدف خطرهای گوناگون قرار می گیرد. حدود 6 تا 7 درصد پیش آمد های ناشی از كار را حوادث چشمی مانند:  كوفتگی، زخمی شدن، جسم خارجی، سوختگی ها، ضربه ها و غیره تشكیل می دهند.

عوامل خطرناک برای چشم

عوامل مهمی كه می توانند سلامت چشم ها را در محیط كار به خطر بیاندازند، عبارتند از:

• اجسام خارجی در چشم

ذراتی كه وارد چشم می شوند ممكن است حدقه چشم را سوراخ كرده و با آسیب به بافت های داخل چشم ایجاد عفونت کنند. جسم خارجی معمولا به دنبال چكش كاری، تراشكاری، استفاده از اسكنه و قلم درز خراب، سوهان كاری، ریخته گری، كار با سنگ های سمباده و … روی سفیده چشم یا قرنیه پایدار بماند و یا متحرك باشد. همچنین ممكن است پس از آسیب رساندن به چشم، دیواره چشم را سوراخ کرده و داخل كره چشم شود.

• زخم های چشم

تمام زخم های چشم خطرناك هستند، حتی یك خراش سطحی، می تواند موجب ایجاد زخم روی چشم، عفونت و حتی كوری شود. زخم قرنیه، یكی از فوریت های پزشكی است كه ممكن است به علت خراش یا ضربه های جسم خارجی داخل چشم، عفونت های میكروبی و ویروسی و قارچی، یا نارسایی های حساسیت زا بروز نماید. بیشتر زخم های قرنیه در مراكز صنعتی هنگام انجام برخی از كارها، مانند چكش كاری قطعه ها و …. بر اثر ضربه، شكستن عینك، براده فلزها، خرده شیشه یا ذراتی كه در چشم فرو می روند اتفاق می افتد.

• سوختگی های شیمیایی چشم

حدود 60 تا 70 درصد سوختگی های چشم منشاء شیمیایی دارند و در صنایع پیش می آیند. علل آسیب های ناشی از سوختگی متعدد است، مهم ترین آنها عبارتند از: حرارت، مواد شیمیایی، آفتاب، الكتریسیته و …

گاهی مواد شیمیایی مهمی ممکن است در صنعت در چشم پاشیده شوند و باعث بروز سوختگی شدید و حتی كوری شوند که عبارتند از: مواد قلیایی، اسیدهای صنعتی، حلال ها، روغن ها و تینرها، مواد پاك كننده و غیره.

انواع آسیب ها و بیماری های چشمی در صنایع

• بیماری های عفونی

خیلی از بیمار ی های عفونتی چشم ها، در اثر میكروب های چرك زای معمولی بروز می كنند. میكروب ها ممكن است توسط انگشتان و یا دستمال های آلوده وارد چشم شوند، یا از دیگر قسمت های عفونی به چشم برسند. مجموعه گرما، رطوبت و میكروب های فرصت طلب شرایط را برای بروز عفونت مساعد می كنند. اگر بافت پوششی قرنیه آسیب ببیند، احتمال رشد میكروب، زیاد شده و موجب بروز آسیب عفونی می گردد؛ از این رو مراقبت از قرنیه، همیشه عامل پیشگیرنده از عفونت های چشمی است.

• بیماری آب مروارید شغلی

پژوهش ها نشان می دهد كه در بین كاركنان مراكز صنعتی، بیماری آب مروارید به علت ضربه های وارده به چشم یا تابش حرارت زیاد (پرتوها)، در هنگام كار ایجاد می شود.

• ضربه های چشم

بیشتر ضربه های چشم در مراكز صنعتی، در نتیجه بروز حوادث، انفجار، چكش زدن بر روی فلزها و … اتفاق می افتند. ضربه های وارده به چشم می تواند موجب آسیب بافت های اطراف چشم، پارگی و دیگر آسیب ها شود، كه بیشتر بی خطر و زودگذر است. ولی در مواردی باعث بروز آسیب های شدید چشمی می گردد كه در برخی موارد غیر قابل جبران است.

• آسیب های چشمی ناشی از پرتوها

پرتوها می توانند موجب سوختگی های سطحی قرنیه و تورم آن شوند كه با نشانه های درد شدید، قرمزی، ریزش اشك، خارش و حساس شدن به نور بروز می كند. كسانی كه از حرارت برای بریدن و ذوب فلز ها استفاده می كنند، كارگرانی كه در صنایع بلور و شیشه سازی كار می كنند و به طور مستقیم به شیشه مذاب و فلزهای گداخته نگاه می كنند، بیشتر در معرض خطرهای ناشی از پرتوها می باشند.

• آسیب های چشمی ناشی از جوشكاری

بی دقتی در استفاده از ماسك های ایمنی در حین جوشکاری ممكن است باعث شود كه چشم های جوشكار در معرض درخشش و جرقه های جوشكاری قرار گیرد كه برای چشم خطرناك هستند؛ در نتیجه فرد آسیب دیده دچار درد، خارش، سوزش، ریزش اشك، احساس جسم خارجی در چشم و حساس شدن به نور هنگام شب می شود.

• ناراحتی های چشم ناشی از نور كم در محیط كار

شرایط و كیفیت نامساعد محیط های كار، به ویژه از نظر نور می تواند موجب بروز آسیب های چشمی، مانند خستگی چشم، كاهش دید، عدم تطابق، خیرگی چشم و … شود.

• گرد و خاک و گازهای شیمیایی خطرناک

گرد و خاك، براده های فلز و گازهای شیمیایی خطرناك روی ملتحمه و قرنیه اثرات بدی دارند. این اثرات ناشی از استفاده نكردن از وسایل محافظ چشم در هنگام كاركردن با وسایل و دستگاه ها و نیز موقع تمیز كردن محیط كار یا در هنگام وزیدن باد در كارگاه های پرگرد و خاك و آلوده هستند.

جلوگیری از آسیب چشم در محل کار

راه های پیشگیری از بروز برخی از آسیب ها و بیماری های چشمی

• بسیاری از آسیب ها و بیماری های چشم، به ویژه در صنعت را می توان از طریق رعایت بهداشت چشم و توجه به نكات ایمنی پیشگیری كرد.
• با رعایت نكات بهداشتی و ایمنی و استفاده از وسایل حفاظتی چشم، مانند عینك های مخصوص جوشكاری، و ماسك های حفاظتی كه پرتوها، به ویژه اشعه مادون قرمز را به خود جذب می كند، می توان از بروز آسیب های ناشی از پرتوها در محیط كار جلوگیری نمود.
• لازم است برای پیشگیری از بروز سوختگی های شیمیایی، پیش از مصرف مایع های پاك كننده یا مواد شیمیایی قوی، توصیه های كارخانه سازنده را به دقت مطالعه نمود و موارد احتیاط را رعایت كرد.
• ضروری است كاركنان مراكز صنعتی آموزش های لازم ایمنی و بهداشتی در رابطه با روش درست كار با مواد شیمیایی خطرناك را فراگیرند و از هر خطری كه در محیط كار در كمین آنان است، آگاه شوند.
• پیش از فشار دادن هرگونه اسپری، مطمئن شوید كه قسمت خروجی مواد، به طرف شما نباشد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با مرکز طب کار برزویه در تماس باشید.

۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲