ویتامین E

ویتامین E یکی از ویتامین ‌های محلول در چربی است. ویتامین ‌های محلول در چربی در کنار خواصی که دارند، چنانچه بیش از حد مصرف شوند افراد را دچار مسمومیت می کنند و عوارضی متعددی به دنبال خواهند داشت. با این ‌حال باید با خواص ویتامین E و همچنین علائم ناشی از کمبود ویتامین و عوارض ویتامین E که به دنبال مصرف زیاد آن ایجاد می‌شود، آشنا باشیم.

خواص ویتامین E

• اثر آنتی اکسیدانی

یکی از مهم ‌ترین خاصیت‌ های ویتامین E اثر آنتی اکسیدانی و محافظتی آن در برابر رادیکال ‌های آزاد است که سبب می‌ شود عمل اکسیداسیونی این مواد از بین برود و از سلول در برابر پیری زودرس و تخریب محافظت می‌ کند. این خاصیت ویتامین E بسیار بیشتر از سایر آنتی ‌اکسیدان ‌ها برای بدن است.

• اثر محافظتی بر پوست و مو

ویتامین E با کاهش آسیب ناشی از رادیکال‌ های آزاد در سلول‌ های بدن از جمله سلول های پوست، از پوست در برابر اشعه ماورا بنفش محافظت می ‌کند. همچنین ویتامین E ‌می ‌تواند التهابات پوستی را کاهش دهد و به کمک ویتامین C به درمان جای زخم ‌ها و آکنه‌ ها و حتی چین و چروک کمک کند. همچنین ویتامین E پوست سر را از آسیب ‌های محیطی، خشکی و پوسته ریزی حفظ کرده و می ‌تواند در تغذیه ‌رسانی صحیح مو و در نتیجه سالم ماندن و شادابی مو ها موثر باشد.

• اثر پیشگیری کننده در برابر بیماری ها

ویتامین E با جلوگیری از اکسیداسیون کلسترول در خون منجر به این می شود که سطح کلسترول در خون متعادل باقی بماند. همچنین به دلیل خاصیت آنتی ‌اکسیدانی که ویتامین E دارد می‌‌ تواند از بروز سرطان، بیماری ‌های قلبی، فشارخون بالا و سخت شدن رگ ‌ها جلوگیری کند؛ اما نمی‌ توان اثر قطعی برای تاثیر ویتامین E در درمان بیماری ‌ها گزارش کرد.

کمبود ویتامین E در بدن

با وجود این که کمبود ویتامین E در افراد سالم بسیار نادر است؛ اما سوء تغذیه و مشکلات گوارشی می ‌تواند افراد را با کمبود ویتامین E رو به ‌رو کند. اغلب افرادی که به کمبود ویتامین E دچار هستند ممکن است به بیماری‌ های التهابی روده، فیبروز سیستیک، بیماری کرون و بیماری ‌های کبد یا پانکراس مبتلا باشند که سبب عدم جذب چربی می ‌شود که به دنبال در جذب ویتامین های محلول در چربی از جمله ویتامین E اختلال ایجاد می شود.

 به همین دلیل رژیم‌ های غیر اصولی که مصرف چربی را به صورت کامل قطع می ‌کنند می توانند سبب کاهش جذب ویتامین ‌های محلول در چربی همچون ویتامین E شوند و به همین دلیل فرد با مشکلات مختلفی روبرو خواهد شد.

ویتامین E عمدتا در روغن برخی از گیاهان از جمله؛ روغن جوانه گندم، روغن بادام، روغن فندق، روغن زیتون و روغن آفتاب گردان یافت می شود. همچنین آجیل تازه، اسفناج، کلم پیچ، سویا و سیب زمینی نیز مقادیری از این ویتامین دارند.

علائم و نشانه های کمبود ویتامین E

غلاف های نورون ها بیشتر از چربی ها تشکیل شده اند. هنگامی که بدن کمبود ویتامین E دارد، آنتی اکسیدان های کمتری وجود دارد و نمی تواند از این چربی ها محافظت کند و در عملکرد سیستم عصبی اختلال ایجاد می شود. به همین دلیل ویتامین E به دلیل اثرات آنتی اکسیدانی خود برای عملکرد فیزیولوژیک سیستم عصبی بدن ضروری است.

از جمله عوارض ناشی از کمبود ویتامین E در بدن عبارتند از:  

• مشکلات تعادل و راه رفتن

کمبود ویتامین E با از بین بردن نوع خاصی از نورون ها به نام سلول های پورکنژ انتقال پیام عصبی را دچار مشکل می کند.

• بی حسی و گزگز شدن

به دلیل صدمه به بافت عصبی انتقال پیام عصبی با مشکل رو به رو شده و نوروپاتی محیطی را به وجود می آورد.

• مشکلات بینایی

کمبود ویتامین E می تواند گیرنده های نوری در شبکیه و سلول های دیگر چشم را تضعیف کند. این روند می ‌تواند به مرور زمان منجر به از دست دادن بینایی شود.

• مشکلات سیستم ایمنی

ویتامین E با اثراتی مانند کمک به تکثیر لنفوسیت ها باعث تقویت سیستم ایمنی می شود و کمبود آن مشکلاتی را در سیستم ایمنی بدن ایجاد می کند.

• ضعف عضلانی

وجود ویتامین E برای سیستم عصبی مرکزی ضروری است و به عنوان یکی از آنتی اکسیدان های اصلی بدن تعریف شده که کمبود آن باعث استرس اکسیداتیو، تولید اثر سمی و آسیب به ساختار های درون سلولی می شود که در نهایت احساس ضعف در ماهیچه ها به انسان دست می دهد.

• ناباروری

ایجاد نقص در سیستم تولید مثل زنان و مردان یکی دیگر از عوارضی است که کمبود ویتامین E در بدن ایجاد می‌ کند،‌ این اختلال باعث می ‌شود تولید اسپرم در مردان مختل شده و اسپرم ‌های تولید شده کیفیت کافی را نداشته باشند؛ کمبود ویتامین E در زنان نیز با سقط جنین همراه است.

عوارض ویتامین E در صورت مصرف بیش از حد

عوارض ویتامین E بسته به میزان ازدیاد آن در بدن متفاوت است و می ‌تواند از تحریک موضعی پوست تا حالت تهوع و سردرد، خونریزی، خستگی و حتی سکته مغزی خونریزی دهنده باشد.

چندین توصیه درمورد مصرف ویتامین E:

• کسانی که دارو های رقیق کننده خون مصرف می ‌کنند، نباید به صورت سر خود مکمل ‌های ویتامینE مصرف کنند و حتماً درباره مصرف باید با پزشک خود مشورت کنند.
• افراد دیابتی و بیماران قلبی و عروقی در صورت مصرف بیش از حد مورد نیاز از ویتامینE در روز ممکن است به نارسایی قلبی دچار شده و حتی در بیمارستان بستری شوند.
• افراد در اوایل بارداری باید از مصرفمکمل ویتامین E  خودداری کنند؛ زیرا از عوارض ویتامین E در بارداری نقص مادرزادی قلب و سقط جنین است.
• با وجود این که ویتامین E خاصیت آنتی‌ اکسیدانی دارد و پیشگیری کننده از سرطان است اما مصرف مکمل آن بیش از هفت بار در هفته می تواند سبب افزایش سرطان پروستات در مردان شود.

بنابرین با توجه به عوارض ویتامین E که بر اثر مصرف مکمل ‌های آن به وجود می ‌آید، بهترین راه این است که به جذب آن از طریق غذا اکتفا شود و تنها در صورت صلاح دید پزشک و با میزان مورد تجویز وی مکمل ویتامین E خوراکی مصرف شود.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با مرکز طب کار برزویه در تماس باشید.

۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲