استرس شغلی
استرس شغلی با مجموعه‌ای از علائم مانند بی خوابی، حواس‌پرتی، خستگی، ناامیدی، افسردگی و … همراه است. در برخی موارد استرس در محیط کار طبیعی است اما اگر بیش از حد باشد می‌تواند در عملکرد و میزان بهرهوری اختلال ایجاد کند و موفقیت یا عدم موفقیت در کار را تعیین کند. هنگامی که استرس از میزان توانایی فرد فراتر رود، از بین نمی‌رود و باعث آسیب دیدن ذهن و بدن و همچنین کاهش رضایت شغلی می شود.
با این حال استرس همیشه بد نیست. کمی استرس می تواند کمک کند تا متمرکز، پرانرژی و قادر به رفع چالش های جدید در محیط کار باشیم. این چیزی است که ما را در محیط کار، هشیار نگه می دارد تا از بروز حوادث یا اشتباهات جبران ناپذیر جلوگیری کند.
عوامل بروز استرس شغلی
استرس شغلی به دلیل مجموعه‌ای از عوامل فردی، سازمانی و محیطی ایجاد می شود:
-
کمال گرایی در عملکرد شغلی
بسیاری از افراد کمال گرایی دارند و باورهای کمال گرایی استرس و فشار زیادی را در شغل آن ها ایجاد می کند. در این شرایط زمانی که فرد نمی‌تواند به دلایل مختلف باورهای کمال گرایانه خود را عملی کند، مسلما دچار استرس شغلی فراوانی می شود.
-
انتظارات نامتناسب اطرافیان و دیگر همکاران
در بسیاری از اوقات فشارهای اطرافیان در منزل و یا محیط کاری، استرس شغلی در فرد را افزایش می دهد. باورهایی که دیگران به فرد تحمیل می‌کنند و از او می‌خواهند به هر قیمتی خود را در کار بالا بکشد و یا دست به رقابت مخرب بزند. همچنین فشار رئیسان و بالا دستان که اغلب متناسب با توانایی‌های زیر دستان نیست، بر بروز استرس و فشار شغلی تأثیر گذار است.
-
بی‌علاقگی به شغل
یکی از عوامل اساسی در بروز استرس شغلی عدم علاقه به آن شغل است. متاسفانه بسیاری از افراد در جامعه صرفا به جهت رفع نیاز مالی به سمت شغل‌هایی می روند که هیچ علاقه به آن ها ندارند، در این شرایط استرس فراوانی را در شغل خود احساس خواهند کرد. از طرفی چنانچه این شغل منبع درآمد مناسبی نیز برای فرد نباشد و نیاز مالی او را به حد کافی تأمین نکند، وضعیت استرس فرد دو چندان خواهد شد.
-
دیگر عوامل بروز استرس شغلی
از دیگر عوامل ایجاد استرس شغلی می توان موارد زیر را نام برد:
- عدم انتخاب شغل مناسب به معنی عدم همخوانی شغل مورد نظر با توانایی‌ها و انتظارات فرد.
- رقابت ناسالم در محیط کاری، زمان تعدیل نیرو و عدم امنیت شغلی
- عدم سیستم پاداش دهی، قوانین خشک، انعطاف ناپذیر و ناعادلانه همراه با انتقاد زیاد
- شرایط محیطی نامساعد نور ناکافی، گرما یا سرمای بیش از حد، سر و صدا و …
- مسئولیت زیاد در محیط کاری و انجام همزمان چندین کار
روش های کاهش استرس شغلی در محیط کار
از آن جا که استرس در محیط کار باعث کاهش عملکرد و فرسودگی و در نتیجه تخریب سلامت روانی و جسمی فرد می شود، شناخت روش های کاهش استرس شغلی اهمیت بسزایی دارد.
در شرایط استرس شغلی زیاد می توان با استفاده از روش های سازنده زیر به رویارویی با آن رفت:
-
تکنیک پذیرش و ذهن آگاهی
ذهن آگاهی کمک می‌کند تا ذهن را درگیر هر آن چه را که نمی‌توان تغییر داد، نکنیم. به جای آن با پذیرش می‌توانیم به سمت اهداف و ارزش های خود حرکت کنیم. پس اگر نمی‌توانیم رفتار رئیسمان را عوض کنیم ولی می‌توانیم کار خود را بر اساس هدفی که در حال حاضر در آن محیط هستیم، انجام دهیم. رسیدن به چنین مهارتی نیاز به تمرین و آگاهی از این روش دارد.
-
داشتن برنامه ریزی مناسب
اولین عامل ایجاد استرس درمحیط کار نبودن برنامه ریزی مناسب جهت انجام به موقع کارها و در نتیجه انباشته شدن کارهاست. بنابرین باید اهداف و برنامه های کاری براساس درجه اهمیت اولویت بندی شوند. پروژه‌های کاری به مراحل کوچک تر تقسیم شوند، تا بتوان با تمرکز و آرامش بیشتری به انجام آن‌ها بپرداخت.
-
ایجاد محیط کاری آراسته
برای مثال پوشیدن لباس هایی با تنوع و آراستگی های ظاهری بیشتر در محیط کار می‌تواند تاثیر خوبی روی روحیه داشته باشد. یا استفاده از گل های تزئینی یا طبیعی، مجسمه ها یا عکس‌های زیبا می تواند در کاهش استرس موثر باشد.
-
ریلکس کردن
نفس کشیدن عمیق، انجام بعضی از تکنیک‌های یوگا و مدیتیشن حتی در محل کار هم ممکن است. بنابرین با انجام تمرین های ریلکسیشن در زمان استراحت می توان تا حدودی استرس های شغلی را کاهش داد.
-
سبک زندگی سالم
ارتباط با خانواده، تفریح و سرگرمی باعث ترشح هورمون دوپامین و کاهش استرس می شود. همچنین داشتن برنامه ورزشی و رژیم غذایی مناسب می تواند استرس شغلی را تا حد زیادی کاهش دهد. بنابرین بهتر است به دور از تمام دغدغه‌ها، زمانی را برای خود اختصاص دهیم.
-
کاهش استرس با تقویت هوش هیجانی
هوش هیجانی به معنای توانایی برقرار کردن ارتباط صحیح با دیگران است. شناسایی عوامل میان فردی که باعث استرس می شود و پاسخ مناسب به آن ها اهمیت زیادی در کاهش استرس دارد. برای مثال می توان از حس شوخ طبعی برای از بین بردن استرس شغلی در روابط میان فردی استفاده کرد و خشکی محیط کار را از بین ببرید.
-
شناسایی عوامل قابل کنترل
استرس در افراد و در محیط کار زمانی رخ می دهد که افراد احساس می کنند کنترل هیچ یک از موارد را در دست ندارند. این احساس باعث کاهش اعتماد به نفس، افت تمرکز و به خطر افتادن سلامتی می شود. برای این که استرس در این زمینه کاهش یابد، لازم است در ابتدا جنبه‌هایی که در اختیار و کنترل هستند، شناسایی شوند. در این صورت چنانچه تمام تلاش به کار برده شود تا عوامل تحت کنترل خود به خوبی عمل کنند به مرور زمان مشاهده می شود که تغییر رفتار و عملکرد بر روی عوامل محیطی و غیر قابل کنترل تأثیرگذار بوده است.
کلام آخر
بسیاری افراد با وجود رعایت نکات ذکر شده نمی‌توانند به رضایت شغلی دست یابند و همواره در رابطه با شغل خود استرس و اضطراب شدیدی را تجربه می‌کنند. در این زمینه مشاوره شغلی کمک می‌کند تا با استفاده از تکنیک‌های مناسب استرس فرد کنترل شده و یا برای تغییر شغل تصمیمات عاقلانه‌ای اتخاذ شود.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره تماس مرکز طب کار برزویه در ارتباط باشید.
📞 ۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲
بدون دیدگاه