مسئولیت یعنی چه؟

واژه مسئولیت در مدیریت سازمانی دو معنای متفاوت دارد. برخی آن را به‌عنوان وظیفه یا وظایفی توضیح می‌دهند که بر اساس پذیرش کارکنان در سازمان محول می‌شود. و دیدگاهی دیگر مسئولیت را الزام فرد به انجام وظیفه یا وظایفی است که به او محول شده است تعریف می‌کنند.

هیچ کس دوست ندارد کارهای خود را به فردی بسپارد که هیچ تعهدی نسبت به انجام آن کار ندارد. با توجه به این دیدگاه، کسی که نمی داند مسئولیت یعنی چه و تعهدی ندارد به مرور با از دست دادن اعتماد به نفس به سوی تله بی کفایتی سوق داده می‌شود.

مسئولیت پذیری در کار چیست و چه فوایدی دارد؟

مسئولیت را می‌توان یک تعهد درونی دانست که خود شخص یا دیگری بر وی تعیین می‌کند. از آنجایی که انسان یک موجود اختیاردار است و این اختیار را دارد که یک مسئولیت را پذیرفته و آن را انجام دهد. با توجه به همین خصوصیات هر نوع مسئولیت پذیری دارای نتایج مثبت و منفی خواهد بود. اگر بخواهیم تعریف ساده تری داشته باشیم : مسئولیت یعنی اینکه که کاری است که انتظار می رود شما آن را انجام دهید. مسئولیت پذیری نقطه مقابل مسئولیت گریزی است.

وجدان کاری، مسئولیت پذیری در کار، وظیفه‌شناسی یا هر اسم دیگری که بتوان روی آن گذاشت، می‌تواند مزایای بسیار زیادی به ارمغان بیاورد:

• محققان دریافته‌اند که بهترین چیزی که می‌توان میزان عملکرد کاری افراد را با آن سنجید، میزان وجدان کاری آن‌هاست.
• مسئولیت پذیری در کار همچنین به احتمال زیاد باعث افزایش درآمد در بلند مدت برای شخص می‌شود و رضایت شغلی او را تا حد زیادی بالا می‌برد.
• مسئولیت پذیری در کار در بلندمدت باعث بهبود نام و شهرت فرد هم می‌شود چرا که زمان همه چیز را ثابت خواهد کرد. بنابراین به جای سعی در اثبات خود، فقط روی کارتان تمرکز کنید.
• از همه مهم‌تر، بزرگ‌ترین سود مسئولیت پذیری در کار، کمک به بهبودی سلامتی فرد است. بسیاری از مطالعات دریافته‌اند که افراد بسیار وظیفه‌شناس توجه بیشتری به تغذیه سالم و ورزش کردن دارند و تمایل به زندگی طولانی‌تر و اجتناب از اختلال شناختی در زندگی دارند.

افراد وظیفه شناس و مسئولیت پذیر در کار، چه ویژگی‌هایی دارند؟

افرادی با مسئولیت پذیری در کار ویژگی‌های منحصر به فردی ندارند. آن‌ها تنها کارشان را به بهترین و کامل‌ترین وجه ممکن انجام می‌دهند. با این حال برخی از ویژگی‌های افراد مسئولیت پذیر عبارتند از:

• صلاحیت دارند و شایسته‌اند

صلاحیت و شایستگی یعنی فرد در مورد توانایی‌ها و میزان توانمندی‌های خویش مطمئن است. می‌داند که تصمیمات او برای حل مسئله، کیفیت بالایی دارند و شایسته تصدی آن شغل است.

شاید بتوانیم این موضوع را با عزت نفس یکی بدانیم. افراد شایسته، عزت نفس بالایی هم دارند.

• نظم و انظباط دارند

افراد مسئولیت پذیر، عموماً از نظم و انضباط بالایی برخوردارند. این افراد می‌دانند هرچیزی را کجا بگذارند و حواسشان به وسایل و تجهیزات اطرافشان هست. آن‌ها همچنین معمولاً وسایلشان را تمیز و مرتب نگهداری می‌کنند.

• وظیفه شناس هستند

افراد وظیفه شناس و مسئولیت پذیر، اغلب پایبند به اصول و مقررات‌اند و وظایفشان را در اولویت قرار می‌دهند. فرد مسئولیت پذیر از زیر بار وظایف هرگز شانه خالی نمی‌کند. او حتی اگر کار برایش سخت باشد، آن را انجام می‌دهد. حتی اگر با انجام ندادنش اتفاقی نیفتد. حتی اگر کسی نداند و او را نبیند.

• برای موفقیت سازمان تلاش می کنند

فرد مسئولیت پذیر برای موفقیت سازمان تلاش می‌کند و برایش به شدت حیاتی است. این افراد البته چشم به جایگاه‌های بالاتر در سازمان هم دارند. ولی نه به آسانی. آن ها برای این امر تلاش می‌ کنند و جایگاه‌های بالا را تنها موقعی حق خودشان می‌دانند که از انجام تمام مسئولیت‌های جایگاه فعلی مطمئن شوند.

• دیسیپلین شخصی دارند

کسانی که مسئولیت پذیری در کار دارند، یک نظم درونی به نام دیسیپلین هم دارند. دیسیپلین در یک کلام یعنی احترام و وفاداری به قوانینی که خودمان وضع کرده‌ایم. چنین فردی دچار روزمرگی نمی‌شود و دقیقاً با برنامه و هدفمند است. هدف البته در کنار سرسختی و تلاش زیاد معنا پیدا می‌کند.

• با فکر و سنجیده عمل می کند

یکی دیگر از ویژگی‌های افراد مسئولیت پذیر، تسلط بر خود و دوری از تصمیم گیری احساسی و شتاب‌زدگی است. آن‌ها قبل از گرفتن یک تصمیم جوانب آن را می‌سنجند. ضمن اینکه بعد از سنجیدن تمام جوانب، دیگر به سادگی نمی‌توان تصمیمش را عوض کرد. چون به سادگی این تصمیم را نگرفته که به سادگی هم آن را از دست بدهد.

• عزت نفس بالایی دارند

مسئولیت پذیری در کار ارتباط ویژه‌ای با عزت نفس دارد. این افراد مسئولیت پذیر بودن و وظیفه شناسی را یک فرصت ارزشمند در زندگی و برای رشد می‌دانند؛ بنابراین وقتی چنین حسی دارند، یعنی به دنبال رشد و توسعه فردی خود هستند و عزت نفس بالایی را می‌خواهند.

چه طور در کار مسئولیت پذیرتر شویم؟

مسئولیت پذیری در کار هم رضایت شخصی و هم رضایت کارفرما و یا مدیر شرکت و سازمان را در پی دارد. مسئولیت پذیری در کار راهی بسیار خوب برای رشد شخصی و حرفه‌ای است. برای بهبود مهارت فردی در زمینه مسئولیت پذیری به ۶ روش ساده می توانید خود را به یک فرد مسئولیت پذیر در محیط کار در هر درجه ای تبدیل کنید که شامل موارد زیر می باشد :

۱) دنبال بهانه نباشید یا بهانه تراشی نکنید.

۲) تاکید می کنیم اشتباهات خود را بپذیرید یا آمادگی رویارویی با عواقب عدم مسئولیت پذیری را در خود پرورش دهید.

۳) شاکی نباشید. شاکیان افرادی هستند که زیاد صحبت کرده و عملا کاری را برای جبران آن انجام نمی‌دهند.

۴) در کنترل و مدیریت امور مرتبط با مالی خود تمرین و مهارت کسب کنید.

۵) اگر تنبل هستید یا دست شما به کاری نمی آید با آن مقابله و درمان کنید. برای این‌کار شما به ۲۱ روز زمان نیاز دارید. کافی است ۲۱ روز اهمال کاری خود را ترک کنید تا به یک عادت تبدیل شود.

۶) مسئولیت پذیری در زندگی و کاری را جدی گرفته و نسبت به تقویت و اجرای آن صبور و پایبند باشید.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره تماس مرکز طب کار برزویه در ارتباط باشید.

 ۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲