بهداشت محیط کار

ایجاد محیط ایمن کار از وظایف اصلی مدیریت در هر سازمان است. در چنین محیطی است که میتوان انتظار داشت کارکنان در راستای تولید بهره ور تلاش کنند. چنانچه عوامل زیان آور (فیزیکی، شیمیایی، مکانیکی، ارگونومیک، روانی و بیولوژیک) در محیط کار در کنار مواردی چون خطرات حریق، انفجار و…، به درستی شناسایی نشوند و راهکار هایی جهت مقابله با آنها لحاظ نگردد، می توانند منشاء حوادث جبران ناپذیری شوند، از این رو تلاش در راستای حذف و کاهش خطرات به یکی از اولویت های سازمان های امروزی تبدیل شده است.

اما علی رغم تلاش های فراوانی که در این راستا صورت گرفته و می گیرد، هیچگاه خطرات به طور کامل حذف نمی شوند و احتمال بروز حوادث همواره وجود دارد.

• سمپاشی محیط کار

یکی از کار هایی که جهت بهداشت محیط کار انجام می شود سمپاشی است. در محل هایی که افراد مشغول به کار هستند وجود آفات باعث بروز مشکلات متعددی درمحیط کار، همچنین سبب قطع روند فعالیت کارکنان می شود. عملیات سمپاشی به عنوان آخرین روش مبارزه می باشد که به دلیل موثر نبودن اقداماتی نظیر بهداشت محیط، نظافت، بهسازی و رفع هر گونه منبع آلوده، ضروری می باشد. ممکن است محل مورد نظر به دلیل قرار داشتن نوزادان سوسری در کپسول ها و تخم دیگر حشرات، همچنین دور بودن حشرات از محیط احتیاج به سمپاشی مجدد داشته باشد.

محل ساخت کلنی، زاد و ولد حشرات و حیوانات موذی معمولا در جاهای گرم مانند آشپزخانه ها، موتورخانه ها و اطراف لوله های فاضلاب می باشد. در نتیجه از بین بردن این آفات و جانوران موذی نیاز به سمپاشی تخصصی دارد.

اقداماتی که برای پیشگیری از ورود آفات باید صورت گیرد

• تمامی منافذ، درزها و خوردگی های چوب، محل مورد نظر را بپوشاند.
• تنها با گذاشتن طعمه برای آفت مورد نظر نمی توان آن را از بین برد.
• با کمک گرفتن از کارشناسان نوع آفات و نوع سم را مشخص کنید.
• تمیز نگاه داشتن محل برای جلوگیری از ورود آفات بسیار اهمیت دارد.
• در صورت امکان، مواد غذایی را از محل مورد نظر خارج کرده و یا روی آن را بپوشانید.

اقداماتی که قبل از سمپاشی محیط کار باید صورت گیرد

• خانم های باردار، افرادی که دچار؛ بیماری های قلبی، کلیوی، حساسیت های پوستی و … هستند از حضور در محلسمپاشی خودداری نمایند.
• با مشورت با مشاوران سمپاشی، زمان مناسب برای سمپاشی را مشخص نمایید.
• با کمک گرفتن از کارشناسان نوع آفات و نوع سم را مشخص کنید.
• زمان مناسب برای سمپاشی، پس از اتمام ساعات اداری می باشد.
• شناسایی کلنی های فعال
• مسدود کردن کلنی ها

اقداماتی که پس از سمپاشی باید انجام شود

• برای جلوگیری از ورود حشرات و جانوران موذی دریچه فاضلاب را بپوشانید.
• تمیز نگاه داشتن محل برای جلوگیری از ورود آفات بسیار اهمیت دارد.
• در صورت نیاز به سمپاشی چند مرحله ای حتما اقدام به سمپاشی مجدد نمایید زیرا اگر آفات بصورت موقت از محل دور شده باشند یا به دلیل قرار داشتن در کپسول ها با سم تماس پیدا نکرده باشند با سمپاشی مجدد آفات کاملا از بین خواهند رفت.
• از آوردن وسایل اسقاطی و کهنه بلااستفاده درون پارکینگ و انبار ها جلوگیری کنید زیرا این وسایل محل تجمع آفات می باشد.

لازم به ذکر است، از سمپاشی محل آلوده به آفات توسط افراد غیر متخصص باید خودداری کرد، زیرا در صورت عدم رعایت نکات ایمنی سموم وارد محیط زیست شده؛ منجر به آلودگی افراد و آب شده وموجب مسمومیت می شود.

• تهویه صنعتی

اهمیت هوای پاک در محیط های کار صنعتی به خوبی شناخته شده است در صنعت امروزی با فرایندهای پیچیده ای از ترکیبات و مواد شیمیایی متعدد روبه افزایشی استفاده می شود که تعداد زیادی از آنها دارای سمیت بالایی هستند استفاده از این مواد سمی ممکن است منجر به تولید، ذرات، بخارات و با میست هایی در محیطهایی در محیط کار گردیده و مقدار آنها از حدود مجاز فراتر روند. علاوه بر مواد آلاینده تنش گرما نیز ممکن است در یک محیط کاری سبب عدم آسایش و ناایمن شده محیط کاری گردد. چنانچه حفاظت کارگران ضروری باشد طراحی مناسب و موثر تهویه می تواند راه حل مشکلات فوق باشد از تهویه ممکن است در کنترل بو، رطوبت و سایر شرایط محیطی نیز استفاده نمود.

سیستم های تهویه بکار رفته در صنعت بطور اساسی دو دسته اند

1. سیستم مولد (Supply system)

این سیستم برای تولید هوای فرآوری شده جهت محیط کار مورد استفاده قرار می گیرد و هواساز نامیده می شود.

سیستم های مولد به دو منظور استفاده می شوند.
الف) برای تامین آسایش (کولر، گرمکن)
ب) برای جایگزینی و تامین هوای تخلیه شده از مجتمع

2. سیستم مکنده (Exhaustion System)

برای تخلیه آلاینده های تولید شده بهداشتی به وسیله یک فرآیند به منظور کنترل کیفیت هوایی محیط کار در حد قابل قبول و بهداشتی به کار می رود.

سیستم های مکنده تهویه به دو گروه تقسیم می شوند:

الف) تهویه مکنده موضعی  ( Exhaustion System )
ب) تهویه مکنده عمومی  (General Exhaust System )

هود های مکنده موضعی (Local Exhaust Hoods) سیستم های تهویه براساس دریافت و دفع آلاینده ها از پراکنده شدن در محیط کار طراحی می شوند.

هود مکنده موضعی نقطه ورودی سیستم تهویه بوده و شامل کلیه نقاط باز و بدون هود مکنده به شکل ظاهری آنهاست. کار اساسی هود تامین گسترده ای از مکش هوا برای دریافت موثر و انتقال آن به درون هود می باشد.

هودها ممکن است به اشکال گوناگونی ساخته شوند اما به دو دسته تقسیم می شوند:

• هودهای محصور کننده (Enclosing Hoods)

هودهایی هستند که منبع تولید آلاینده و یا فرایند را بطور کامل یا نسبی (بخشی از آن را) محصور می کنند. جعبه های آزمایشگاهی دستکش دار نمونه هایی از هودهای محصور کننده می باشد که در آن روزنه های باز به حداقل می رسد. هودهای آزمایشگاهی نمونه ای از هودهای محصور کننده است که بخشی از فرایند را فرا می گیرند.

• هودهای بیرونی (Exterior Hoods)

هودهایی هستند که در نزدیک منبع آلاینده و بدون محصور کردن آن قرار می گیرند. شکافهایی که در طول لبه مخازن یا دهانه های باز مستطیل شکل، نمونه ای از هودهای بیرونی محسوب می شوند. هنگامیکه آلاینده گاز و بخار یا ذرات بسیار ریز بوده و بدون سرعت قابل ملاحظه ای منتشر می شوند نصب هود بحرانی نیست. در صورتیکه اگر آلاینده ذرات درشت تری که با سرعت قابل ملاحظه ای منتشر می شوند باشد هود باید در مسیر انتشار آلاینده قرار گیرد.

ارزیابی سیستم تهویه صنعتی

برای ارزیابی سیستم تهویه موضعی بایستی با یکی از روشهای موجود کارایی سیستم مورد بررسی قرار گیرد. برای ارزیابی می توان از پارامترهایی چون فشار سرعت ، فشار استاتیک، فشار کل ، سرعت ربایش و میزان دبی یا ظرفیت تهویه و سرعت روبرو استفاده نمود که بستگی به امکانات موجود و مدت زمان ارزیابی دارد.

و سرعت روبرو در دهانه هود است (Capture velocity) ساده ترین راه ارزیابی ، اندازه گیری سرعت ربایش و مقدار بدست آمده با مقدار در نظر گرفته شده برای طراحی (محاسبه شده) مقایسه می شود. این اندازه گیری می تواند بصورت دوره ای تکرار شود تا میزان تغییرات و افت ها مورد بررسی قرار گیرد.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با مرکز طب کار برزویه در تماس باشید.

۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲