افت شنوایی در افراد شاغل

هر روزه میلیون ها کارگر در محل کار خود در معرض سر و صدا هستند و اگر این سر و صدای محیط کار کنترل نشود می ‌تواند منجر به از دست دادن دائمی شنوایی شود. آسیب برگشت ناپذیر به شنوایی فرد در اثر صدا، یکی از رایج ترین مشکلات سلامتی است که حدود 75 درصد از کل بیماری های شغلی را تشکیل می ‌دهد. به طوری که در تمام صنایع، افت شنوایی صنعتی به عنوان یک بیماری شغلی با درگیر کردن بیشترین تعداد افراد شناخته می ‌شود. افت شنوایی شغلی تقریبا در اکثر موارد در دو گوش متقارن است و پس از ترک شغل پر سر و صدا متوقف شده و پیشرفت نمی کند.

انواع افت شنوایی

سه نوع کاهش شنوایی اصلی وجود دارد که عبارتند از:

• کاهش شنوایی حسی عصبی

به علت آسیب به عصب شنوایی یا سلول های گیرنده صدا در گوش داخلی انسان ایجاد می شود. کاهش شنوایی ناشی از صدا، کاهش شنوایی ناشی از مواد شیمیایی، پیرگوشی، ضربه به سر به ویژه قسمت های پس سری و … جز این دسته قرار می گیرد.

• کاهش شنوایی هدایتی

به علت آسیب به پرده گوش و استخوانچه های گوش میانی و یا ایجاد آسیب در کانال گوش خارجی ایجاد می شود. به عنوان مثال کاهش شنوایی به دنبال ضربه به سر به ویژه در قسمت گیجگاه یا عفونت های گوش در این دسته قرار دارند.

• کاهش شنوایی مختلط

در این نوع آسیب وارده به گوش بصورت ترکیبی از انواع فوق است.

عوامل موثر در ایجاد افت شنوایی ناشی از کار

• مواجهه با صدای بلند

صدا های آسیب رسان محل کار می تواند به دو صورت باشد:

• سر و صدا کوبه ای: مواجهه با سر و صدا کوبه ای، باعث افت شنوایی بیشتری نسبت به مواجهه با سر و صدا مداوم می ‌شود.
• تداوم مواجهه با صدای بلند، به مرور زمان، باعث کاهش شنوایی می ‌شود.

• مواد شیمیایی اتوتوکسیک

 مواجهه با مواد شیمیایی خاص، ممکن است باعث از دست رفتن شنوایی یا تعادل شود. بسیاری از مشاغل و صنایع بر روی این اختلالات شنوایی تاثیر می‌گذارد.

مواد شیمیایی اتوتوکسیک عبارتند از:

• حلال های آلی: مانند تولوئن، اتیلن، اتیل بنزن، تری اتیلن
• فلزات سنگین: مانند جیوه، سرب، کبالت، لیتیوم
• گاز های خفقان آور: مانند مونوکسید کربن، سیانید هیدروژن
• ارتعاش: مواجهه با ارتعاش می تواند سبب آسیب به سلول های گیرنده شنوایی و کاهش شنوایی حسی شود.

صداهای بالاتر از 80 دسی بل می ‌تواند لرزشی با شدت بالا ایجاد کند به گونه ای که به سلول های گیرنده صدا در گوش داخلی آسیب برساند.

سایر عوامل خطرزا برای افت شنوایی شغلی

• سن: سن بالا به شدت با کاهش شنوایی ارتباط دارد.
• جنسیت: مردان بیش از زنان دچار افت شنوایی می‌ شوند.
• وراثت: علت استعداد بعضی افراد در ابتلا به کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا با این مورد مرتبط است.
• بیماری های متابولیک: فشار خون بالا، چربی خون بالا، اختلالات تیروئیدی، بیماری قند و … فرد را مستعد کاهش شنوایی حسی عصبی می کند.
• استعمال دخانیات: مصرف دخانیات می تواند در بروز کاهش شنوایی نقش داشته باشد.

علائم کاهش شنوایی شغلی چگونه بررسی می شود؟

افت شنوایی شغلی به تدریج پیشرفت می کند، به طوری که ممکن است قبل از اینکه خود فرد متوجه شود، مقدار قابل توجهی از شنوایی خود را از دست بدهد. در مراحل اولیه فرد ممکن است از کاهش شنوایی خود در فرکانس های بالا اطلاع نداشته باشد، اما به راحتی می ‌توان آن را با تست شنوایی تشخیص داد. با بدتر شدن افت شنوایی، حتی فهم مطالب در یک مکالمه آرام فردی در یک فضای ساکت، دشوار می‌شود. بنابرین شناسایی زود هنگام کاهش شنوایی شغلی جهت انجام اقدامات لازم برای پیشگیری از افت بیشتر شنوایی مهم است.

اثرات ناشی از افت شنوایی ناشی از سر و صدا

• افت شنوایی ناشی از سر و صدا مشکلی دائمی است که می تواند بر روی توانایی ارتباط برقرار کردن فرد با خانواده، دوستان و همکاران اثر بگذارد.
• وقتی فرد قادر به شنیدن صدای ماشین آلات در حال حرکت و هشدار ها نباشد، می ‌تواند برای امنیت فرد خطر آفرین باشد.
• بسیاری از مبتلایان به افت شنوایی ناشی از سر و صدا یک صدای وزوز در گوش خود حس می ‌کنند که می‌تواند شدیداً استرس زا باشد.

پیشگیری از کاهش شنوایی شغلی

بهترین راه پیشگیری از کاهش شنوایی ناشی از سر و صدا در محل کار، کنترل سطح صدا به خصوص در منبع تولید صدا است:

• بهتر است هنگام خرید ماشین آلات یا دستگاه ها، اطلاعات مربوط به سطح صدای آنها جمع آوری شود تا آگاهانه برای خرید آن تصمیم گیری صورت گیرد. تا حد امکان نیز دستگاه هایی خریداری شود که میزان صدای تولیدی آن ها در محدوده مجاز باشد.
• ماشین آلات و دستگاه های پر سر و صدا به مناطقی که هیچ کارگری وجود ندارد یا کارگران کمی وجود دارند منتقل شوند.
• ماشین آلات و دستگاه های پر سر و صدا در محل کار در محفظه ای با عایق صدا قرار گیرند تا از انتشار صدای این دستگاه ها جلوگیری شود.
• محل نگه داری دستگاه های پر سر و صدا به روش های مهندسی ایمن سازی شود.
• پوشاندن دیواره ها و پانل ها با مواد عایق یا تضعیف کننده صدا
• نصب اتصالات ضد ارتعاش و ضربه گیر در محل هایی که به علت ارتعاش صدا تولید می شود
• نصب صدا خفه کن روی سیستم های اگزوز
• تعمیر و نگهداری مناسب دستگاه ها و روغن کاری به موقع
• در محل هایی با سطح سر و صدا بالاتر از 85 دسی بل همه کارکنان از گوشی های محافظتی استفاده ‌کنند.
• مدت زمان مواجهه کارگران با صدا با شیفتی کردن کار و یا چرخش کارگران در قسمت های مختلف کاهش یابد.
• تعبیه کانکس هایی برای انجام کار در محل هایی که سطوح بالای سر و صدا وجود دارد و امکان کاهش صدا به راحتی میسر نیست در صورتی که نوع کار فرد اجازه دهد که از داخل آن کار کند.
• استفاده از وسایل حفاظت شخصی همچون گوشی های محافظ که لازم است قبل از استفاده کیفیت و کارایی این گوشی ها در کاهش صدا های بلند توسط کارشناسان بهداشت حرفه ای تایید شود.

جهت کسب اطلاعات بیشتر با مرکز طب کار برزویه در تماس باشید.

۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲