ارگونومی در محل کار
ارگونومی عبارت است از طراحی محیط کار و وظیفه متناسب با ظرفیت های کاربران.
دلایل متعددی در رابطه با لزوم توجه کارفرمایان، کارگاه ها و شرکت های دولتی و خصوصی و کمپانی ها به ارتقاء شرایط ارگونومی در محیط کار وجود دارد که از آن جمله می توان به ارتقاء ایمنی، سلامت و راحتی نیروی انسانی در محیط کار، نگهداری و حفظ سلامت شاغلین، بهبود ارائه خدمات به مشتریان، کاهش غرامت های ناشی از آسیب ها، کاهش غیبت های ناشی از کار، کاهش روزهای کاری از دست رفته و هزینه های مربوط به آن و ارتقاء کیفیت زندگی اشاره نمود. از دیگر فواید ارگونومی افزایش بهره وری و افزایش بازدهی فرایند می باشد که سود اقتصادی ناشی از بهبود شرایط را نیز به دنبال خواهد داشت.
برخی از روش هایی که با اجرای یک برنامه ارگونومیکی به تامین شرایط مناسب در محیط کار کمک خواهد نمود عبارتند از:
- ظرفیت ها و توانایی های افراد با طراحی ابزارهای دستی، نمایشگرها، ایستگاه های کار و الزامات کار بطور صحیح مطابقت داشته باشد
- با توجه به تفاوت های موجود در سایز، ابعاد بدن و توانایی ها ی کاربران تدابیر لازم جهت تطبیق کار با آنها فراهم شود.
- فرایندهای کاری به طور منطقی ساماندهی شود تا از کارآمدی، راحتی و رضایت مندی شاغلین اطمینان حاصل شده و از مخاطرات صدمات اجتناب گردد.
مـهمتـرین قسـمت بـدن که نقش بسزایی در داشتن وضعیت صحیح بدن ایفا می کـنـد، ستون فقرات می باشد. ستون فقرات دارای قوسهای طبیعی است که باید آنها را در وضعیت طبیعی خودشان همواره حفظ کرد.
نحوه صحیح ایستادن
- سر را بالا نگاه دارید: قـائــم و راست. سـر را بـه جلو وچانه را بداخل بدهید. چانه را به عقب و به پهلو کج نکنید.قفسه سینه را جلو نگاه داشته و استخوان کتـف را عقب نگاه دارید. زانـوها را صـاف نـگاه داشته و فرق سرتان را به سـمت سـقف بکشید. شکم را بداخل دهید. باسن را بـه عقب و یا جلو کج نکنید.
- سعی کنید به مدت طولانی در یک وضعیت نیاستــیـد. امـا هــرگاه مجبور به این کار شدید، سعی کنـید یـک پـای خـود را با قـرار دادن روی یـک جعـبه و یا چهار پایه بالا نگاه دارید و پس از مدتی پـای بـالا آمـده را بـا پـای دیگـر عوض کنید.
- هنگام ایـستادن وزن خـود را روی هـر دو پا توزیع کرده و بیشترین وزن خود را به روی زیر انگشت شست پا اعمال کنید و نه پاشنه پا. بـهتـر اسـت پـاها را نـیز به اندازه عرض شانه از هم باز کنید.
- کفش پاشنه کوتاه و راحت به پا کنید.
نحوه صحیح راه رفتن
- سر را بالا نگاه داشته و با چشم هایتان مستقیم به جلو نگاه کنید.
- شانه های خود را در یک راستا با مابقی بدنتان حفظ کنید.
- حرکت طبیعی بازوها هنگام راه رفتن را مختل نکنید.
- پاها را در یک راستا و موازی هم قرار داده و به اطراف منحرف نکنید.
نحوه صحیح نشستن
- صاف و قائم بنشینید. کمر راست و شانه ها به عقب.بـاسـن شـما بـاید با پشت صندلی در تماس باشد. سـه قـوس طبـیـعی بـدن بـایـد حـین نـشسـتن حـفـظ گـردنـد.استفاده از یک تکیه گاه مانند حوله لـوله شـده در نـاحـیه کمر سودمند میباشد.
- وزن بدن را به طـور مسـاوی روی دو سوی باسن خود تـوزیع کنـیـد. زانوها باید همسطح باسن و یا بـالاتـر از آن قرار گیرد برای این کار می تـوانید از یک چهارپایه استفاده کنید. پاها نباید روی یکدیگر قرار گیرند.
- سعی کنید در یک وضعیت بیش از 30 دقیقه ننشینید. برخیزید و پس از انجام دادن چند حرکت کششی مـجـددا بنشینید.
- هـنـگام برخاستن از حالت نشسته بسمت جلو صندلی حرکت کرده و با صاف کـردن پاها برخیزید. از خـم شدن به جلو از ناحیه کمر بپرهیزید. سپس حرکت کششی انـجام دهید مثلا 10 مرتبه کمر خود را خم و راست کنید.
- از خم کردن گردن به اطراف تا حد امکان خودداری کنید و جای این کار تمام بـدن خود را بسمت دلخواه بچرخانید.
هنگام نشستن پشت میز کامپیوتر به نکات زیر نیز توجه کنید
- مچ دست ها باید مستقیم باشد و به سمت بالا و پایین و یا طرفین خم نشده باشد.
- ران موازی با سطح کف اتاق باشد.
- آرنج باید اندکی از 90 درجه گشوده تر باشد.
- زانـوها 2 الی 3 سانتیمتر بـاید از لـبـه صنـدلی جـلـوتر باشد.
- مونیتور باید 45 الی 55 سانتی متر از پیشانی فاصـله داشته باشد. راس مونیتور نیز با سـطح چشم هـا در یـک راسـتـا باشد. صفحه کلید بهتر است 2 سانتی متر بالاتـر از ساعد قرار گرفته و کمی نیز خم گردد.
سایر اصول ارگونومی که در محیط کار باید مورد توجه قرار گیرد
- ابزارهای کار را در دسترسی آسان قرار دهید: مواد، وسایل و ابزارهای کنترلی که به کرات مورد استفاده قرار می گیرند را طوری قرار دهید تا به آسانی در دسترس باشند. در هنگام کار در یک ایستگاه کار کامپیوتری ماوس و کی برد را نزدیک هم قرار دهید تا آرنج ها نزدیک بدن قرار گیرند.
- کار را در ارتفاع مناسب انجام دهید: کارهای روزانه را در ناحیه بین زانو و شانه انجام دهید. · انجام بیشتر کارها در سطح آرنج یا کمی پایین تر از آن راحت تر است. ارتفاع مناسب برای کاری که با دست انجام می شود خستگی کارگر راکمتر می کند. اگر ارتفاع سطح کار خیلی زیاد باشد، در اثر بالا گرفتن دست ها، شانه ها خسته می شوند و درد می گیرند. اگر سطح کار خیلی پایین باشد، در اثر خم شدن به جلو، کمردرد عارض می شود. این ناراحتی در حالت ایستاده شدید تر است. در حالت نشسته شانه ها وگردن در درازمدت دچار ناراحتی میشوند.
نتایج پیشگیری از عوارض ارگونومیکی محیط کار
وضـعـیت صحیح قرارگیری اندام ها کمک مـی کند تا بـا انـرژی بیـشتـر و اسـتـرس و خـستگی کمتر کارها به انجام رسد.
هنگامی که وضعـیت بدن شما در حالت مناسب باشد؛ هنگام نشستن، ایستادن و خوابیدن کمترین فشار و استرس روی عضلات پشتیبان و رباط های بدن شما اعمال میگردد و وضعیت ستون فقرات شما در حالت استراحت و خنثی می باشد. همچنین عملکرد طبیعی دستگاه عصبی شما بهتر صورت می پذیرد و در دراز مـدت بر روی دستگاه گوارش، تنفس، عضلات، رباط ها و استخوان های بدن تاثیر می گذارد به طوری که استخوان ها و مـفاصـل در وضـعـیت صـحیـح خـود قـرار دارنـد و کـارایـی عضـلات به حداکثر می رسد تحلیل و سـایش نـابـهنـجار مـفاصل کاهش یـافته و از التهاب مفاصل جلوگیری بعمل می آید.
جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره تماس مرکز طب کار برزویه در ارتباط باشید.
📞 ۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲
بدون دیدگاه