نوار قلب چیست؟

عملکرد قلب یکی از مهمترین نکاتی است که در جریان معاینات شغلی باید به آن توجه شود. بیماری های قلبی و عروقی شایعترین علت مرگ و میر در کشور ما هستند و کار فیزیکی و مواجهه با آلاینده ها در محیط کار می تواند بیماری های قلبی را ایجاد یا تشدید کند. از این رو سنجش وضعیت قلبی عروقی کارکنان محیط های شغلی از اهمیت بسزایی برخوردار است.
از طرف دیگر در جریان معاینات شغلی، ارزیابی توانایی فرد برای انجام فعالیت فیزیکی اهمیت بسیار دارد تا افراد به کاری که در توانشان است گمارده شوند.

 

نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام به نمودار ثبت ‌شده تغییرات پتانسیل الکتریکی ناشی از تحریک عضله قلب گفته می‌شود. انجام آن کاملا بدون درد می باشد که در طی انجام آن الکترود ها روی قفسه سینه، مچ دست ها و مچ پا ها قرار می گیرد. و یکی از خدمات مراکز طب کار در معاینات شغلی از جمله معاینات ادواری و معاینات بدو استخدام می باشد.

 

دستگاه الکتروکاردیوگراف، این نمودار را بر روی نوار کاغذیِ خط‌ کشی‌ شده‌ای که ویژه این کار است، به‌ طور پیوسته ضبط می‌کند. اطلاعاتی که روی الکتروکاردیوگرام ضبط می ‌شود نشان‌ دهنده امواج الکتریکی محرک قلب است. این امواج نمایشگر مراحل مختلف تحریکات قلبی هستند.

 

کاربرد نوار قلب چیست؟

نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام یکی از اقدامات و تست های پرکاربرد برای بررسی سرعت و نظم ضربان قلب و جهت بررسی دردهای قلبی و سکته های قلبی بسیار ارزشمند می باشد.

برای تمام کسانی که مشکوک به حمله قلبی و حتی دارای مشکلاتی ساده مانند تپش قلب هستند، انجام می شود و یکی از تست های مهم برای بررسی بیماری های ایسکمی قلب، تشخیص دقیق بی نظمی ها و آریتمی های قلبی و اختلالات هدایتی و عضلانی قلب به حساب می آید. از آنجایی که نوار قلب یک نوع بررسی وضعیت الکتریکی یا انقباضی قلب است. این بررسی می‌تواند اختلالات هدایتی و عضلانی قلب را به خوبی نشان دهد.

 

نوار قلب نه تنها وضعیت قلب را نشان می ‌دهد بلکه در بررسی وضعیت کلی بدن نیز واجد اهمیت است. میزان پتاسیم خون تأثیر مستقیم روی نوار قلب می ‌گذارد و حتماً باید صحت آن مورد بررسی قرار گیرد. از سوی دیگر در سکته‌ های مغزی و بیماری های ریوی و مسمومیت های دارویی نیز نوار قلب ممکن است تغییرات خاصی را نشان دهد که تشخیص آن به عهده پزشک است.

 

نوار قلب محدودیت های خاص خود را نیز دارد و نباید آن را به عنوان تنها وسیله تشخیص بیماریهای قلبی مطرح کرد. بیماری های بسیاری را نمی‌توان با نوار قلب تشخیص داد و باید از روش های معاینه یا آزمایشی دیگر مدد گرفت، لذا انتخاب صحیح هر وسیله تشخیصی برای هر بیماری قلبی اهمیت دو چندان پیدا می‌کند و این انتخاب به عهده پزشک است.

اگر پزشک مشکوک شود که علائم بیمار می تواند نشان دهنده یک بیماری قلبی باشد تست نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام انجام می شود.

برخی از این علائم عبارتند از:

• مشکلا تنفسی
• ضعف و خستگی
• درد در قفسه سینه
• شنیدن صدای غیرطبیعی از قلب هنگام معاینه
• مشکلات ضربان قلب مثل ضربان محکم قلب یا تپش قلب یا هنگامی که بیمار اظهار می کند صدای تپش قلب خود را می شنود
• و…

همچنین نوار قلب بعنوان یکی از آیتم های معاینات ادواری در مراکز طب کار می باشد و افرادی که برای انجام معاینات دوره ای مراجعه می کنند و دارای سن ۳۵ تا ۴۰ سال به بالا هستند باید نوار قلب انجام دهند.

همچنین در این تست یکی از آیتم های چکاپ های دوره ای بیماران می باشد و در بیمارانی که یکی از اعضای خانواده آن ها به بیماری قلبی مبتلا هستند انجام الکتروکاردیوگرام بسیار حائز اهمیت می باشد و گاهی پزشک شما برای بررسی تاثیر یک دارو یا وسیله درمانی رو قلب تان به صورت دوره ای برای شما انجام الکتروکاردیوگرام را تجویز می کند.

هدف از گرفتن نوار قلب در شاغلین چیست؟

• تشخیص زودرس بیماریهای قلبی در افراد دارای فاکتور خطر این بیماریها
• تشخیص اختلالات قلبی بدون علامت که ممکن است منجر به علامتدار شدن و اختلال هوشیاری در شاغلین دارای وظیفه حساس از نظر ایمنی شود.
• تشخیص زودرس اختلالات قلبی در معاینات طب کار افرادی که با عوامل زیان آور قلبی مواجهه دارند.

نوار قلب چگونه گرفته می ‌شود؟

روش کار به این صورت است که سیم های مربوط از طریق گیره‌ ها یا بادکش های مخصوصی به بدن وصل می‌شوند و بعد از تنظیم دستگاه ۱۲ لید قلبی و یک لید بلند از فرد گرفته می‌شود . وصل بودن درست تمام سیم ها برای گرفتن یک نوار قلب دقیق لازم است. محل وصل شدن بادکش های جلوی قلبی نیز اهمیت خاصی دارد و فرد باید با این کار کاملا آشنا باشد.
بهتر است که بیمار ساعت و سایر لوازم فلزی خود را در بیاورد. سیم های مربوط به جلوی قلب نیز با بادکش های خاص و یا ترتیب مشخصی از جلوی قلب تا پهلوی چپ به بیمار چسبانده می‌شوند و سپس به صورت اتوماتیک یا دستی ۱۲ نوع مختلف نوار گرفته می‌شود. در هر نوع سیم های خاصی دریافت الکتریسیته را بر عهده دارند تا در نهایت نمایی کامل از قلب برداشته شود. ۶ نوار اول وظیفه ثبت لید هایی از دست و پا را به عهده دارند و ۶ نوار دوم مربوط به سیم های جلوی قلبی می‌باشند. در ضمن معمولاً یک نوار بلندتر از لید شماره ۲ گرفته می‌شود تا سلامت ضربان قلب در طول زمان مشخص شود.

 

آمادگی های لازم جهت تست نوار قلب

• بیمار قبل از انجام نوار قلب نباید فعالیت فیزیکی شدید داشته باشد.
• بهتر است بیمار قبل از انجام تست استرس نداشته باشد.
• باید از مصرف وعده غذایی سنگین قبل از انجام الکتروکاردیوگرام اجتناب نمود و از غذای سبک میل نمود.
• آقایان هنگام مراجعه جهت انجام نوار قلب لازم است مو های سینه خود را بتراشند.

دلایل گرفتن نوار قلب

• دلیل اول

هنگامی که فشار خون خیلی بالا می رود برای اینکه قلب از عهده ی افزایش بار تحمیل شده برآید قلب بزرگ می شود و این عمل منجر به افزایش ولتاژ در الکتروکاردیوگرام می شود و شاخص غیر مستقیمی از اندازه قلب را فراهم می کند.

وقتی شخصی مبتلا به هایپرتروفن بطن چپ باشد، میبایست جهت درمان فوری فشار خون بالا، فشار خون خود را پایین بیاورد. چون این عارضه نمایانگر این مطلب است که عضله قلب تحت فشار شدیدتری قرار دارد تا بتواند همراه با افزایش غیر طبیعی فشار خون، خون را به همه نقاط بدن تلمبه کند.

• دلیل دوم

گرفتن نوار قلب یا الکتروکاردیوگرام، نشان دادن تغییراتی مانند تنگ شدن یا مسدود شدن سرخرگ های کرونر است که خون را به قلب می رسانند. اگر این تغییرات در سرخرگ ها ایجاد شوند عارضه ای را به وجود می آورند که این عارضه در بعضی افراد مبتلا به آنژین یا سینه درد مشاهده می شود.

حتی اگر هیچ نشانه بیماری آنژین در شما وجود نداشته باشد و یا هیچ دلیلی نداشته باشید که فکر کنید که سکته قلبی در شما عارض شده است، با این حال ممکن است در نوار قلبی شما تغییرات ایسکمی مشاهده شود. این تغییرات بسیار مهم بوده و باید مورد توجه قرار گیرند.

 

جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره تماس مرکز طب کار برزویه در ارتباط باشید.

📞 ۰۲۱-۴۴۳۷۷۴۰۲