آشنایی با اصول و الزامات معاینات دوره ای

یکی از شناخته شده‌ ترین و رایج ترین انواع معاینات شغلی طب کار، معاینات دوره ای (Periodic Examination) می‌ باشد. این نوع معاینات که نوعی از پیشگیری ثانویه است، با فواصل زمانی معین (اغلب یکساله) انجام می‌ شوند. انجام دوره ای این معاینات به منظور تامین دو هدف اصلی و عمده می‌ باشد:

• شناسایی اولیه و زودهنگام شاغلینی که مشکوک به بیماری‌های ناشی از کار در مراحل اولیه و قابل درمان
• انجام Fitness for Work در شاغلینی که شرایط محیط کار برروی بیماری آنها تاثیر سوء بر جای می‌ گذارد

معاینات بدو استخدام و معاینات ادواری در واقع حکم مهر تائید بر معاینات پیش از استخدام دارد. چنانچه اولین علائم بروز بیماری ها (اعم از شغلی و غیر شغلی) نمایان شود طی انجام معاینالت ادواری (حداقل سالی یکبار) میتوان با صرف کمترین هزینه جلوی پیشرفت بیماری را گرفت و سلامتی شاغل را تضمین کرد. از این منظر معاینات ادواری نوعی بیمه عمر تلقی می گردد که از بروز از کار افتادگی های پیش از رسیدن به سن بازنشستگی در نیروی کار و تولید کشور جلوگیری می کند.

بهترین زمان انجام معاینات دوره ای چه زمانی است؟

دکتر کاظم ندافی طبق خبری گفت: معاینات دوره ای کارگران بر اساس قانون کار باید سالی یکبار و با هزینه کار فرما صورت گیرد و به همین منظور درحال حاضر 150 پزشک متخصص طب کار و 450 پزشک عمومی دوره دیده واجد صلاحیت برای معاینات دوره‌ ای سلامت شغلی مشغول فعالیت می باشند.

در واقع مذاکره با کارشناس بهداشت حرفه ای و معاینات بالینی باید با فواصل منظم در طول دوره استخدام طبق یکی از استاندارد های محلی، ایالتی یا فدرال قابل اجرا انجام شود، اگر استانداردی موجود نبود و مخاطرات درحد مینیمم بود باید معاینات با فواصل 3 تا 5 سال یا با توجه به توصیه یک پزشک طب کار با تجربه انجام گردد.

اگر علائم مربوط به مواجهه با آلاینده در کارگر تشدید شد، انجام معاینات پزشکی ضرورت دارد. بررسی و مذاکره درباره تاریخچه پزشکی، محیطی و حرفه ای، معاینات بالینی و تست های آزمایشگاهی و فیزیولوژیکی منتخب که زمان قبل از استخدام انجام شده بایستی در هنگام تغییر شغل یا پایان قرارداد برای تعیین وضعیت سلامتی کارگر در زمان پایان استخدام وی نیز تکرار گردد. هر گونه تغییرات در وضعیت سلامتی کارگر بایستی با شاخص های سلامتی جمعیت مرجع مقایسه گردد.

🔻 بیشتر بخوانید: اهداف اصلی آزمایشات و معاینات ادواری چیست و لزوم انجام آن

• مشاغل صنعتی و تولیدی

کارگرانی که در کارخانه‌ها و صنایع مختلف مانند فلزکاری، مواد شیمیایی، نساجی، و مواد غذایی کار می‌کنند، به دلیل قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، گرد و غبار، صداهای بلند و سایر خطرات محیطی، نیاز به معاینات دوره‌ ای دارند.

• مشاغل مرتبط با سلامت و درمان

پزشکان، پرستاران، تکنسین‌ های آزمایشگاه، و سایر کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی که با بیماران و مواد عفونی در تماس هستند، برای پیشگیری از بیماری‌های شغلی و حفظ سلامتی خود نیاز به معاینات دوره‌ ای دارند. (بیشتر بدانیم: بررسی و آگاهی بخشی کارکنان آزمایشگاه های بالینی در مورد ایدز)

• مشاغل ساختمانی و عمرانی

کارگران ساختمانی، مهندسان، و افرادی که در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی فعالیت می‌کنند، به دلیل کار در ارتفاعات، استفاده از ابزارهای سنگین و قرارگرفتن در معرض شرایط جوی نامناسب، به معاینات دوره‌ ای نیاز دارند.

• مشاغل حمل و نقل

رانندگان کامیون‌ ها، اتوبوس‌ ها، هواپیما ها و سایر وسایل نقلیه به دلیل ساعات کاری طولانی، نشستن مداوم و استرس‌های مرتبط با رانندگی و حمل و نقل، باید به طور منظم معاینات دوره‌ ای انجام دهند.

• مشاغل مرتبط با کشاورزی و دامپروری

کشاورزان، دامداران و کارگران مزارع به دلیل کار در محیط‌های باز، تماس با حیوانات و استفاده از مواد شیمیایی کشاورزی، نیاز به معاینات دوره‌ ای دارند.

• مشاغل مرتبط با خدمات عمومی و امدادی

آتش‌ نشانان، پلیس‌ ها، نیروهای امداد و نجات و سایر کارکنان خدمات عمومی که در شرایط اضطراری و خطرناک فعالیت می‌کنند، باید به طور منظم معاینات دوره‌ ای انجام دهند.

• پرسنل شرکت‌ های دارویی

کارمندان و کارگران مشغول در شرکت‌ها و کارخانجات تولید دارو

• کارکنان صنایع فلزی و جوشکاری

جوشکاران صنعتی، اپراتور دستگاه‌های برش و پرس فلز، تراشکاران و فرزکاران، قالب‌ سازان، ریخته‌ گران و کارکنان واحد آبکاری و حرارت‌ دهی فلزات

• کارکنان پالایشگاه‌ و نیروگاه‌ ها

اپراتورهای توربین و بویلر، تکنسین‌های واحد کنترل و تعمیرات، کارکنان واحدهای فرآورش نفت و گاز، متخصصان ایمنی و آتش‌ نشانی صنعتی، ناظرین خطوط انتقال سوخت و برق، و پرسنل تعمیرات مکانیکی و برقی

• پرسنل بخش‌های تزریق، رنگ‌ کاری و چاپ صنعتی

اپراتورهای دستگاه تزریق پلاستیک، کارکنان بخش رنگ‌ کاری خودروها و قطعات، چاپگران صنعتی، اپراتورهای دستگاه‌ های چاپ و بسته‌ بندی و مسئولان ترکیب و مصرف مواد شیمیایی رنگ و جوهر

این معاینات دوره‌ ای به منظور تشخیص زودهنگام مشکلات سلامتی، پیشگیری از بیماری‌ های شغلی و حفظ سلامتی کارکنان ضروری هستند.

❗ رعایت نکات ضروری در انجام معاینات دوره ای

۱) تکمیل صحیح و کامل جدول اطلاعات طب کار و فرم های استاندارد وزارت بهداشت
۲) شناسایی و اندازه گیری موارد زیان آور هر شغل
۳) تدوین راهنمای معاینات برای تمام مشاغل واحد صنعتی با توجه به خصوصیات موارد شغل
۴) در صورت وجود هر یافته غیر طبیعی که شک به بیماری ناشی از کار را تقویت می کند ارجاع طبق آیین نامه ضروری است.

مرکز طب کار برزویه، با سابقه درخشان در زمینه طب کار و همکاری با واحدهای صنعتی، آمادگی همکاری با تمامی کارگاه ها و کارخانه‌جات صنعتی برای انجام معاینات دوره ای و معاینات بدو استخدام را دارد.

❓سوالات متداول معاینات دوره ای مشاغل کاربران